Paardenwelzijn anno 2020: Is paardrijden nog ethisch te verantwoorden? #Discussie

 Het is tijd voor een discussie. Dit keer op de donderdag in plaats van dinsdag. Op #DiscussieDinsdag bespreken we luchtige, spraakmakende en soms serieuze paard gerelateerde onderwerpen. Ik benader de paardenkwesties vanuit verschillende perspectieven inclusief mijn ongezouten mening, onderbouwde bronnen en onderzoeken en vier meningen van andere paardenliefhebbers. Het onderwerp van deze week: paardenwelzijn. (gezien het complexe onderwerp is er van iedere instagrammer een eigen interview pagina gemaakt, klik op de link!)

Hoe zorg je goed voor je paard? Paard en evenementen: is dat nog wel van deze tijd? Wat is het meest paardvriendelijk? Het onderwerp van deze week is een zwaar beladen onderwerp, maar ook enorm actueel.

Onlangs heeft Duitsland nieuwe richtlijnen voor het paardenwelzijn gepubliceerd. In deze richtlijnen gaat het onder anderen op het verbod voor de veelbesproken rollkür. En heel toevallig had ik hier afgelopen week een gesprek over met een stalgenoot. Ruiters in de subtop worden vaak besproken om de trainingswijzen. Overal duiken video’s op, waarbij topsporters hun paard in onnatuurlijke houdingen minutenlang rijden. Natuurlijk niet in het zicht van het publiek, maar ‘sneaky’ tijdens het losrijden.

Check hier het hele interview met Priscilla

Als paardenliefhebber vind ik hier absoluut wat van. Net zoals van een stang en trens: dat lijkt mij gewoon absoluut niet prettig. Mijn stalgenoot wees mij erop dat het bit net zo streng is als de ruiter hand, maar je hoeft geen hogere wiskunde te studeren om te weten dat twee bitten in een situatie met dezelfde druk tweemaal zoveel druk geven als in een situatie met maar een bit in de mond. Naast liefde voor paarden wil ik ook realistisch zijn. We hebben het over topsporters, zowel de ruiter als het paard. Denk je dat een turnster alleen door zachtjes te strekken haar lijf zo lenig krijgt? Nee, ook daar worden offers voor gebracht. Een turnster is wel zuinig op haar lijf en ik geloof zeker dat iemand met een paard van 18 miljoen ook zuinig is op het dier.

Na twee negatieve artikelen van Het Parool zijn er ook sporters en paardenliefhebbers die een tegengeluid geven. Zo sprak Anky van Grunsven zich onder andere uit. 

In de talkshow Op1 en via een column in De Telegraaf zegt zij het volgende: ''Topsport is alleen mogelijk wanneer er een unieke band bestaat tussen paard en ruiter en “Daarbij weet elke ruiter: een paard kan absoluut niet faken. En laat zich zeker niet dwingen om te komen tot prestatie.”                                                                                                                               In hoeverre klopt deze uitspraak dan? vraag ik mij af. We zien in andere landen waar het fenomeen paardendansen nog heerst (een paard in ketenen zetten en flink opjagen zodat hij zenuwachtig op de plaats danst met ondersteunende muziek) dat een paard zich zeker tot een bepaalde hoogte tot onnatuurlijke dingen laat dwingen. Natuurlijk is paard in een gebalanceerde piaffe wel iets heel anders dan een dribbel met tactfouten, maar we zien hierdoor wel dat een dier zich zeker laat dwingen door de mens wanneer je maar overheersend genoeg bent. Daarnaast vraag ik mij hardop af waarvoor alle scherpere optomingen in de hogere sport dan voor nodig zijn, gezien je de topsport alleen door middel van een 'unieke band' kan bereiken. 

Begrijp me niet verkeerd. Op zich vind ik het super dat men aandacht besteed aan paardenwelzijn. 

Laten we realistisch zijn: de paarden van vroeger hadden het veel minder goed. Als werkpaard moest je gewoon functioneren. Anno 2020 is er veel meer liefde bijgekomen, immers rijden we omdat we de hobby ambiëren, maar voor wie rijden we eigenlijk? Voor onszelf of het paard? 

Paardenevenementen: is dat nog wel van deze tijd?  

Andere organisaties gaan nog een stapje verder: wedstrijden en evenementen? Dát is pas paardonvriendelijk zeggen zij. Sarah Pesie van Dier & Recht schreef het al eerder genoemde artikel op Het Parool . Circussen met uitgebuite dieren die kunstjes doen voor ons vermaak. Hondenshows met doorgefokte rassen die last hebben van allerhande gezondheidsklachten. Vuurwerk afsteken in de buurt van een manege. Evenementen waar dieren de dupe van zijn, zijn niet meer van deze tijd. Daar denkt de gemeente Amsterdam gelukkig ook zo over. Althans, op papier.

Check hier het hele interview met Sophie

In het artikel beschrijft zij het gebruik van paarden op Jumping Amsterdam. Voor Sarah staat het evenement voor een uitbuiting van paarden voor het vermaak van het publiek en voor het winnen van prijzen door de deelnemers. Zij schrijft kritisch over onze liefde voor paarden die ons soms kan verblinden, waardoor we niet kritisch meer kijken naar hetgeen wat we daadwerkelijk aan het doen zijn.                                                                                           Naast Jumping Amsterdam zijn natuurlijk nog veel meer evenementen waar al jaren discussie over is. Denk bijvoorbeeld aan de bekende Zuidlaardermarkt. Een gezellige markt vol paardenspullen, een kermis en dronken volk met op een haarafstand lopen allerlei pony's vastgebonden aan een touw die vanaf een uur of 4 's nachts op hun plek geïnstalleerd worden.                                                                                                               Ook daar wordt er volop aan het paardenwelzijn gewerkt door erkende dierenartsen die er controleren, verschillende controles worden uitgevoerd op de paspoorten en het verplaatsen van de paarden verder weg van de kermis. Twee verschillende voorbeelden waar beide organisatoren zeggen aan het paardenwelzijn te werken. Toch vind ik persoonlijk dat Jumping Amsterdam meer aan welzijn werkt dan een paardenmarkt. Die van mij toch al afgeschaft mag worden. Hiermee probeer ik te zeggen: iedereen ziet 'ergens aan werken of iets verbeteren' op zijn eigen manier. 

Check hier het hele interview met Franka!

Wie is er verantwoordelijk voor paardenwelzijn? 

Nu we het erover eens zijn dat er echt nog wel stappen te maken zijn, is de grote vraag natuurlijk: hoe gaan we dit doen en wie is hier verantwoordelijk voor? Onwetendheid, een eigen visie en ervaringen. Alles zorgt ervoor dat we onze eigen mening hebben en.. daar stappen we niet altijd even graag vanaf. Dierenorganisaties bekijken zaken vanuit het perspectief van het dier, terwijl wij paardenmensen de zaak vanuit onze hobby iets genuanceerder bekijken. Volgens het paardenmagazine Bit moeten we meer met elkaar in gesprek gaan én durven. 

Dan hebben we het ook nog over verantwoordelijkheid. Stap jij op iemand af waarvan je vindt dat hij of zij het paard niet goed behandeld? Waarom wel of waarom niet? En is paardenwelzijn - soms een zaak van leven op dood uiteindelijk - wel iets waar je een mens de eigen verantwoordelijkheid over moeten geven? Of moeten we daar wetten voor bedenken en andere regels, zodat we ook de slechte dingen strafbaar kunnen maken. 

Twee voorbeelden: 

1. De Fédération Française d’Equitation in Frankrijk heeft zich bemoeit met het verbieden van het scheren van tastharen in Frankrijk. 

2. PvdD-fractievoorzitter Carla van Viegen van de gemeenteraad Pijnacker-Nootdorp pleit voor een opfoktermijn van vijf jaar in plaats van drie jaar.

Daarnaast bestaan er verschillende facebookgroepen, het paardenforum Bokt.nl en natuurlijk de plaatselijke manege waar veel ruiters samenkomen. Regels en strafbaar maken of eigen verantwoording? 

Check hier het hele interview met Tessa!

Heel veel om over na te denken. Veel om over te discussiëren. Veel om te verbeteren. Niet omdat we elkaar willen benadelen, niet omdat het leuk is om te discussiëren, maar om het paardenwelzijn. Paardenmensen moeten in gesprek met dierenorganisaties en andersom. We moeten ons als paardenmensen eens goed af vragen of we het voor ons eigen plezier doen, voor het geld dat het oplevert of daadwerkelijk voor de unieke band tussen mens en paard. 

En dan.. geloof ik oprecht dat we over een aantal jaren fantastische stappen kunnen maken ter verbetering van het paardenwelzijn. We zijn op de goede weg, maar we zijn er nog niet.

Bronnen:

• Het Parool
• Bit
• De hoefslag
• De Telegraaf